In 1968 presenteerde Bertone in Turijn een studiemodel op basis van de raceauto van Alfa Romeo met centrale V8, de 33 'Carabo' (33: hier komt dus de typenaam vandaan van de later uitgebrachte opvolger van de Alfasud die we allemaal kennen). Meerdere designhuizen lieten overigens studies zien op basis van deze racewagen. Deze Carabo was ontworpen door Marcello Gandini, in dienst bij Bertone, en was de eerste auto met omhoog scharnierende deuren. We kennen ze tegenwoordig vooral van de Lamborchini Coutach en dat is niet toevallig een ontwerp van... Gandini, in dienst van Bertone.
Deze Carabo, genoemd naar een fel groene kever die Bertone inspireerde voor de kleur van de auto, was op dat moment zeer vooruitstrevend van vorm en leek van een andre planeeet afkomstig. Voorzien van reflecterend VHR-Glaverbel safety glass met een goudkleurig spiegelend oppervlak.
Het model inspireerde vele modelautomerken tot een meer of minder geslaagde verkleining. Denk bijvoorbeeld maar aan Dinky toys, Mercury, Politoys, Solido/Verem, Matchbox, Hotwheels, en recenter Spark met een heel mooi model (maar er zijn er veel meer, hoor).
Ook Togi bracht een Carabo. Waarschijnlijk de duurste Carabo-verkleining van dat moment. Maar zeker niet de beste. Want alhoewel het voor mijn 10-jarige zoon het favoriete model is in de collectie van z'n vader, is ie dat voor mij zeker niet. Reden? de beroerde verhoudingen en het toch wel erg simpel weergegeven model, in vergelijking met de kwaliteiten van andere recente Togi's op dat moment. Zo mooi gestrekt als de echte Carabo is, zo gedrongen is de Togi. Menig ander Carabo speelgoedmodel uit die tijd heeft betere verhuodingen. Kijk bijvoorbeeld maar eens naar de Solido of de Politoys (in lichtgroen en wit).
De Carabo in een oude Togi folder
Wel kan er weer van alles open: de deuren scharnieren naar boven, de motorkap kan open en de klapkoplampen worden geopend met een ingenieus mechanisme dat werkt door het stuur richting dashboard te drukken. Helaas zijn het bij Togi gewone klapkoplampen waar het bij de echte Carabo 3 lamellen zijn die voor de koplapen zitten en horizontaal gezet worden.
De instructie voor het openen van de koplampen staat op de onderdoos gestempeld:
Maar deze Carabo is een van de puzzelstukjes in de Togi geschiedenis die ik niet helemaal ingevuld krijg.
Want er zijn een tweetal versie's bekend en ik kom er nog maar niet achter welke nu de oudste is, al lijkt het er steeds meer op dat de versie met vlakke wielen (dezelfde wielen die twee jaar later ook onder de 2000 berlina en de Giulia GTA kwamen te zitten) de oudste is.
De twee versies: de zwart-groene met vlakke wielen op de voorgrond en de grijs-groene met holle '33 wielen' erachter (foto benjan Spiele).
De verschillen onderling zijn weer opmerkelijk, zoals vaker bij Togi. Want ik ken geen enkel ander modelautomerk dat na verloop van tijd alsnog besluit om andere wielen te produceren voor een bestaand model, tenzij het om een versobering gaat. En die holle wielen komen heel wat beter overeen met die van het origineel dan de vlakke wielen dus de logica dat dat andersom gebeurt is, is er niet. Maar die nieuwere versie heeft meer verschillen: de kleur van de achtersteven is feller van kleur (net als bij de echte, dus dat is een goede aanpassing) en het zwart is vervangen door donkergrijs, terwijl dat bij de echte toch echt zwart lijkt te zijn. Waarom???
Duidelijk zichtbaar zijn de verschillende kleuren en wielen. De latere versie heeft van Togi uit geen zijramen gekregen terwijl de sponnigen er wel zitten. Geen vergissing want het is vaker gesignaleerd. Overigens zijn er ook modellen uit deze latere (?) versie die de ramen wel hebben. Reden??? (foto Benjan Spiele)
Die vragen waarom dit zo gedaan is zou ik heel graag ongevuld zien, maar dat zal niet snel gebeuren omdat de Togi oprichter en eigenaar uit die tijd inmiddels overleden is.
Hieronder een oude Togi flyer. Opvallend: de Carabo wordt afgebeeld met een geheel kartonnen kit-doos (beetje lastig te zien op deze kleine scan). Die kartonnen doos dateert deze flyer want begin jaren '70 werden die vervangen door een doos met plastic binnendoos. Maar, heel frustrerend, er is niet te zien welke wielen er onder het model zitten en dus blijft het misterie nog even onopgelost...
De Carabo heeft niet altijd in het assortiment van Togi gezeten als we de catalogi moeten geloven. Vanaf 1995, na de overname door FongalTogi, was hij er in ieder geval wel weer, maar met een opmerkelijk verschil: de klapkoplampen kunnen niet langer worden geopend en gesloten. Ze zijn meegegoten met de carrossserie. Onduidelijk is ook of deze aanpassing al was uitgevoerd ten tijde van Togi, dus voor 1995, of pas daarna. Want Togi catalogi zetten je namelijk ook op het verkeerde been met soms erg oude foto's die (deels) hergebruikt werden.
De laatste versie met meegegoten koplampen en zijruiten. De holle wielen hebben hier grotere wielmoeren en zijn donkerder van kleur,waardoor ze anders ogen:
De zoektocht naar de waarheid over de details van deze Carabo maar ook van de andere Togi modellen zal nog wel even verder gaan...
Koen
foto's uit eigen collectie of van internet 'geleend'.