Handleiding voor plastic modelbouw kits

Hier kan je informatie vinden en vragen stellen over alles wat te maken heeft met modelauto´s en het om- en verbouwen hiervan.
Plaats reactie
Gebruikersavatar
Bart
Berichten: 1441
Lid geworden op: zo 12 okt 2003 20:04
Locatie: Zwolle
Contacteer:

Handleiding voor plastic modelbouw kits

Bericht door Bart »

De inleiding

1. De Aankoop
Eerst en vooral het je natuurlijk een bouwdoos nodig van je favoriete onderwerp dat je wil gaan bouwen. Deze zijn niet alleen te verkrijgen in de betere speelgoedzaak of de modelbouwspeciaalzaak. Je kan immers ook bouwdozen of kits on-line bestellen. Let er bij het on-lin bestellen op dat je op de site alles makkelijk kan terugvinden, dat de spelregels van bestellen en leveren duidelijk zijn, dat de een real-life adres vermeld en dat je via een 'secure-server' kan betalen. Wanneer je binnen de Europese Unie besteld is er meestal geen probleem. Wil je echter in de VS of Japan bestellen, houdt er dan rekening mee dat bij grotere leveringen, 2 of meerdere kits, er meestal een flinke duit invoertaksen dienen betaald te worden. De kits mogen qua verkoopprijs dan ginds een stuk gunstiger zijn dan, bij de eindafrekening is het verschil meestal niet meer zo groot. Houdt hier dus rekening mee.

2. Documentatie
Wanneer je een model zo natuurgetrouw en realistisch mogelijk wil bouwen, is het hebben van een goede documentatie onontbeerlijk. Deze kan bestaan uit boeken, naslagwerken, foto's en het internet. De meeste fabrikanten, Tamiya, Revell, Italeri ea, nemen het soms niet zo nauw met de juistheid van afmetingen en opgegeven kleurenschema's. Wanneer je beslist om via de methode 'recht uit de doos' te bouwen is een goede documentatie meestal niet echt nodig. Wil je een stap verder gaan en je model van extra details voorzien, dan kan je dit niet zonder goed gedocumenteerd te zijn.

3. Gereedschap
Je hebt nu je bouwdoos en bent in het bezit van een goede documentatie. Dan is het nu even de tijd om het gereedschap eens even onder de loep te nemen. Dit is een beknopt overzicht van de gereedschappen die je nodig hebt om te beginnen:

* Kniptangetje: om de onderdelen van het raam te knippen.
* Scherp snijmes: om eens de onderdelen verwijderd zijn, de overtollige plastiek te verwijderen. Voorzichtig!!
* Lijm: modelbouwlijm te verkrijgen in de betere speelgoedwinkel of speciaalzaak. Liefst geen tube, maar een potje me metalen aanbrengpunt, dit werkt fijner.
* Verf: als je een kit koopt, staan er op het bouwplan de kleurenaanduidingen vermeld die je nodig hebt. Deze komen overeen met de verfcodes van de desbetreffende fabrikant - soms is dit niet echt het geval. In dat geval dien je er een kleurenconverteringstabel op na te slaan. Ook in de betere speelgoedwinkel of speciaalzaak.
* Verfborstels: best neem je enkele verschillende formaten. .00, 0, 1 en 2. Verschillende diktes voor verschillend werk. Later zal je merken welke penselen en diktes je het best 'liggen'.
* Putty: Dit hebt je nodig om oneffenheden, scheurtjes en injector markings bij te vullen.
* Spuitbussen: Om te beginnen werk je best met verfspuitbusjes om de carrosserie te verven. Tamiya heeft een hele reeks in hun gamma. Opgelet, best buiten doen, of in een goed geventileerde kamer - eventueel later in een al dan niet zelfgemaakt spuitkabientje. Naarmate je meer ervaring krijgt, kan je eventueel de aankoop van een airbrush spuitpistool met compressor overwegen.
* Schuurpapier: Dit heb je onder andere nodig om soms pertinent aanwezige gietlijnen, eigen aan het productieproces, weg te schuren. Of als je eens iets 'misverft' hebt, kan je dit met een beetje schuurpapier weer corrigeren. Niet noodzakelijk om te hebben, wel handig. Tamiya verkoopt sets modelbouwschuurpapier. Deze zijn ideaal.
* Geduld: je moet over een zee van geduld beschikken anders lukt het niet. Als je bevoorbeeld een auto gespoten hebt, dient je deze op zijn minst een weekje te laten drogen, zodanig dat alles goed uitgehard is. Later meer hierover.
* Handvaardigheid: Indien niet aangeboren kan je het zeker leren. Alleen door veel en vaak te bouwen kan je op termijn tot quasi perfecte modellen komen. "Master pieces" worden immers niet op een dag tijd gebouwd.
Laatst gewijzigd door Bart op zo 29 aug 2004 18:30, 1 keer totaal gewijzigd.
Gebruikersavatar
Bart
Berichten: 1441
Lid geworden op: zo 12 okt 2003 20:04
Locatie: Zwolle
Contacteer:

Bericht door Bart »

De voorbereiding:

1. het bouwplan
Dit is een van de belangrijkste onderdelen van je kit, zonder bouwplan: . Voorzie de nodige tijd om het bouwplan goed te bestuderen. Je zal tijdens de hele bouwfase er telkens weer op terug moeten vallen. Niet dat het bouwplan heilig is, het is eerder een goede leidraad, je vriend tijdens het bouwproces. Naarmate je meer ervaring krijgt/hebt, zal je merken dat het soms beter is een andere volgorde te nemen, maar het is aan te raden dit als beginner (nog) niet te doen. Op het bouwplan, vind je naast de instructies ook de kleurenopgave van de onderdelen, uitleg over hoe de decals dienen geplaatst te worden, hoe afdektape te gebruiken enz. Als je "les 1" goed gevolgd hebt, heb je nu ook alle kleuren in huis en kunnen we aan de bouw beginnen.

2. Injector Markings
Nadat je nu ook de ramen met onderdelen uit de plastiekzakjes hebt gehaald, is het tijd om deze eens van naderbij te bestuderen. Dan zal je al vlug merken dat er overal vervelende "injector markings" zitten. Dit zijn de ronde cirkels die op de iets grotere onderdelen zitten (zetels, dashbord, chassis enz). Deze cirkels zijn onvermijdelijk en eigen aan het "inspuit" proces van de plastiek tijdens de fabricage - vandaar plastic injection molded. Je zal ook merken dat deze cirkels iets dieper zitten dan de reguliere oppervlakte en dus... moeten ze weggewerkt worden op de plaasten dat ze zichtbaar zijn. Schuren en eventueel een beetje putty zijn dus aangewezen. Want een afgewerkt model met zichtbare injector markings is niet top.

3. Kleine onderdelen
Voor verven van de kleine onderdelen (motor, aandrijfdelen, schijven, stuur, versnellingspook enz.) is het best de kleurenopgaves uit het bouwplan te volgen, tenzij je aan de hand van je documentatie over andere gegevens beschikt. De vraag is nu, of je de onderdelen verft terwijl ze nog aan het raam zitten of nadat je ze van het raam het verwijderd? Beide hebben voor- en nadelen en het hangt van de persoonlijke voorkeur af welke weg je hier volgt. Kort:
op het raam
De onderdelen zijn makkelijker manipuleerbaar en het gaat sneller, maar eens je de onderdelen van het raam afhaalt, moet je waar deze vastzaten, opnieuw even bijverven.
onderdelen los
Onderdelen verwijder je met een scherp kniptangetje. Echter er zal altijd een beetje plastiek van het raam op het onderdeel blijven zitten. Dit kan je verwijderen met een scherp mesje. Let op! Kleine onderdelen, zoals asjes enz, kunnen makkelijk breken. Geen bruut geweld dus. Eens verwijderd, moet je de onderdelen ergens op bevestigen (tandenstokje, wasspeld, noem maar op), om te kunnen manipuleren. Grote voordeel hiervan is dat je de onderdelen kan "oppoetsen" maw. alle gietnaadjes wegschuren enz. waardoor ze realistischer worden. Tevens kan je alles in 1 keer verven waardoor de kleur egaler zal zijn.
besluit
Onderdelen ververn nadat ze zijn verwijderd van het raam, brengt iets meer werk met zich mee, maar geeft een mooier, realistischer resultaat.

4. Droogbouwen
Vooraleer je aan de eigenlijke montage begint is het aan te raden om alles eens "droog te bouwen" dwz je monteert alle onderdelen zonder lijm te gebruiken. Dit om de pasnauwkeurigheid te controleren enz. Het is in dit stadium dat je evt. onnauwkeurigheden kan opmerken en corrigeren. Immers, van zodra je de onderdelen van lijm voorziet, is er geen weg meer terug.

Tot slot nog dit. In plaats van alles stap voor stap te volgen, kan je best àlle kleine onderdelen in het begin "verwerken". Zo kan je eens de echte bouw aanvangt, verschillende stappen na elkaar uitvoeren. Vooraleer we hiermee beginnen nog een apart hoofdstukje over de carosserie.
Gebruikersavatar
Bart
Berichten: 1441
Lid geworden op: zo 12 okt 2003 20:04
Locatie: Zwolle
Contacteer:

Bericht door Bart »

De carosserie deel 1:

1. Vooraf
Het is echt wel nodig om aan de carosserie een apart deel te wijden, aangezien een model valt of staat met een mooi afgewerkt koetswerk. Immers, je mag het interieur, chassis of motor van je model ngo zo perfect als maar denkbaar afwerken, als je spuitwerk van de carosserie maar zo en zo is, zal je model ook maar zo en zo zijn. 't is de buitenkant die een eerste indruk geeft, zoals zo vaak, en die moet dan ook goed zijn.
Auto's verven, lakken, spuiten is een nogal ingewikkelde kwestie. Er bestaan immers diverse soorten verf en het aanbrengen kan ook op diverse manieren. Ik zal trachten in deze inleiding een zo goed mogelijk overzicht te geven.

2. Soorten Verf
Enamel.
Wellicht de meest bekende verf in modelbouwland, maar in deze eco-maatschappij een beetje in onmin geraakt. Enamel verf is immers vervaardigd op basis van olie en dient met thinner verdund te worden. Het is nogal duidelijk dat dit goedje niet echt gezond is. De nodige voorzorgsmaatregelen dienen dan ook in achte genomen te worden tijdens het aanbrengen - een goede verluchting (spuitkabine) en een stofmasker zijn geen overbodige luxe en het is dan ook raadzaam hier zorgvuldig mee om te springen.
Voordeel: Wellicht het meest uitgebreide gamma kwa beschikbare kleuren.
Nadeel: Indien niet de juiste maatregelen in acht worden genomen, toxisch.

Acryl
De laatste jaren sterk in opmars aangezien deze verf op water basis wordt gemaakt en dus veel gezonder is. Kan verdund worden met water of met (brand)alcohol. Echter, het is raadzaam dezelfde maatregelen, geldend voor enamel, ook hier in acht te nemen.
Voordeel: niet toxisch
Nadeel: niet zo'n uitgebreide keuze kwa beschikbare kleuren.

Autolak
Soms kan je ook opteren voor het gebruik van autolak - indien je 100% de juiste kleur wil reproduceren van een echte wagen. Dit vraagt echter speciale aandacht ivm verdunning, beschikbaarheid enz. De kans is wellicht groot dat je bij een carossier zal moeten aankloppen. Tevens zal een kleur op een model - alhoewel volgens de fabrieksvoorschiften vervaardigd - er altijd een tikje anders uitzien dan in het echt.
Voordeel: mogelijkheid tot benaderen van een exacte autokleur
Nadeel: Verwerking en beschikbaarheid - niet voor beginners.

3. Verwerkingsmethodes.
Airbrushpistool
Het meestal gangbare middel voor het verven van grotere onderdelen, koestwerk incluis, is het airbrushpistool. Voor het fijnere spuitwerk is dit een must en ik ken maar weinig doorwinterede modelbouwers die er geen in huis hebben. Noodzakelijk 'kwaad' hierbij is de compressor die voor de nodige luchtdruk moet zorgen. Compressoren zijn er in alle maten en gewichten te vinden. Belangrijk is dat je over de juiste koppelstukken beschikt.
Algemeen gesteld bestaan er 2 soorten. Ten eerste de Single Action waarmee alleen de spuitdruk mee kan geregeld worden en ten tweede de Double Action waarmee ook nog eens de hoeveelheid verf kan geregeld worden. Voor de beginners voldoet een single action meestal wel. Gevorderden kiezen voor een DA. Bij de 'double actions' wordt er dan ook nog eens een onderscheid gemaakt tussen 'top- en bottom feed', wat aangeeft waar het potje zich bevindt en hoe het pistool "gevoed" wordt. De eerste is uitermate geschikt voor het spuiten van kleinere onderdelen terwijl de bottom feed over grotere reservoirs beschikt en dus geschikter is voor grotere oppervlaktes. Beide hebben dus hun eigen toepassingsgebied. Aan jou om uit te maken welke het meest geschikt is.
Airbrush biedt het voordeel dat je zowat alle kleuren kan verwerken en dit zowel met enamel als met Acryl.
Aandachtspunten bij gebruik van airbrush.
* Verdunning.
Je dient de verf steeds te verdunnen alvorens je ze kan spuiten. Sommige verven zijn reeds verdund, maar in de meeste gevallen dien je dit zelf te doen. Ikzelf hanteer als jaar en dag de 50/50 regel. Dus 50% verf, 50% verdunner (voor enamel gebruik enamel thinner, voor acryl gebruik water of brandalcohol). Op deze manier kan je de verfhoeveelheid beter controleren en in dunnere lagen aanbrengen.
* Het aanbrengen.
Spuiten doe je steeds in horizontale strepen op een afstand van ca. 20 tot 30 centimeter. Probeer deze beweging zo vloeiend mogelijk te doen en begin reeds met spuiten iets voor het te spuiten oppervlak en eindig iets erna. Zo verkom je eventule spatjes. Werk geleidelijk aan en bouw de laag systematisch op. Oefening baart ook hier de kunst. Hoe vaker je het doet, hoe beter het resultaat. Tevens dient opgemarkt dat wanneer je een nieuwe verf hebt klaargemaakt om te gaan spuiten, je best eerst even een proefje doet op een oppervlak om te controleren of je mengverhouding ed in orde zijn.
* Reiniging.
Voor een goede werking van je pistool is een grondige reinigin na iedere spuitbeurt een absolute must.

Modelbouw Spuitbus
Tamiya heeft een aantal spuitbussen op de markt gebracht die overeenkomen met een specifieke kleur voor een specifiek model. (bijv. Mica-Blue voor de Subaru Impreza WRC). Indien je deze modellen wil bouwen ben je dus aangewezen op de spuitbussen. De meningen zijn hierover echter verdeeld, maar eens je de truc onder de knieën hebt valt het mee. Busjes steeds goed schudden voor het gebruik en de manier van aanbrengen is identiek aan die van de airbrush: eerst een testje doen, dan vanop 20 - 30 centimeter in gelijke lagen en met vloeiden beweging. Geen reiniging nodig, wel de bus na gebruik, indien niet leeg, op zijn kop plaatsen. Het mengbolletje zal aan 'de mond" gaan zitten en uitdroging van de spuitkop voorkomen. Indien de bus leeg, recycleren volgens geldende regels.

Autolak Spuitbus
In de gespecialiseerde autozaken worden ook spuitbussen verkocht. Indien je autolak wil gebruiken, is dit wellicht de aangewezen manier. Het vermijdt immers dat je naar de locale carossier moet om een potje verf en geen gedoe met speciale meng- en reinigingsthinners. Aanbrengen is identiek aan modelbouwspuitbussen. Breng wel eerst een grondlaag aan. Sommige lakken vreten immers de platiek op.

Borstel en penseel
Sommige modelbouwers houden het voor het schilderen van het koestwerk op het gebruik van een penseel. Alhoewel meestal een minder goed resultaat, kan mist het nodige geduld en oefening een net zo goed resultaat bekomen worden. Ik heb hiervan al enkele staaltjes gezien, maar zelf hou ik het bij het gebruik van mijn airbrushpistool.
Gebruikersavatar
Bart
Berichten: 1441
Lid geworden op: zo 12 okt 2003 20:04
Locatie: Zwolle
Contacteer:

Bericht door Bart »

De carosserie deel 2:

Na de inleiding omtrent de verf- en spuitmogelijkheden, nu over naar het echter werk.

1. De Voorbereiding
Net zoals bij alle kleine onderdelen op de diverse ramen, heeft ook het koetswerk te lijden aan gietnaden en "injector markings" eigen aan het productieproces. De gietnaden worden bij kwalitatief hoogwaardige kits, indien mogelijk, in de dakgootjes en kofferranden verwerkt, maar ter hoogte van de bumpers en soms ook achterlichten zijn ze altijd goed zichtbaar. Deze dienen dus weggeschuurd te worden. Hiervoor gebruik je best schuurpapier met een fijne korrel (grid 1200 of hoger) en liefst schuur je "wet & dry". Als je dit laatste doet, dient je schuurpapier wel van een type te zijn dat schuren met water toelaat. Tamiya heeft speciale sets hiervan in het gamma. De "injector markings" zitten altijd aan de binnenkant, maar in het geval van sommige kits van een lagere kwaliteit, kunnen deze soms putjes in de carosserie veroorzaken. Deze dienen dan opgevuld te worden met wat putty en na drogen mooi vlak geschuurd te worden.
Volgende stap is het onvetten van de carosserie. Tijdens het gietproces worden er nogal wat 'vettige' producten gebruikt. Deze dienen eerst verwijderd te worden om onheil tijdens het spuiten te voorkomen. Dit doe je in een lauw sopje zeepwater. Goed drogen is de boodschap echter.
Nu is de "body" klaar voor het verfwerk.

2. Grondlaag
Vooraleer de echte kleurlaag aangebracht wordt, is het noodzakelijk - net zoals bij echte auto's overigens - eerst een goede grondlaag aan te brengen. De reden hiervoor is 3-ledig. Ten eerste kan je na het aanbrengen van de grondlaag de carosserie beter controleren op eventule schuur- en andere fouten. Indien dit het geval is, kan je nu nog ingrijpen. Bijschuren en opnieuw een fijne laagje grondverf aanbrengen. Ten tweede fungeert de grondlaag als hechtingslaag voor de echte kleur en ten derde zal de uiteindelijke kleur er ook realistischer uitzien indien deze wordt aangebracht boven op een grondlaag. Je ziet immers maar al te vaak modellen die er nogal plastiekerig uitzien. Meestal is dit het gevolg van het niet aanbrengen van een grondlaag. Er zijn best wat modelbouwers die deze stap overslaan, maar de ervaring heeft me toch wel het belang van een goede grondlaag geleerd.
Opgelet! Indien je beslist hebt om voor het aanbrengen van de uiteindelijke toplaag echte autolak te gaan gebruiken, is een grondlaag noodzakelijk. Sommige autolakken hebben immers te minder leuke eigenschap om de plastiek op te vreten. De grondlaag voorkomt dit.
Bijna alle merken hebben een specifieke grondlaag in het gamma.

3. Kleurlaag
Nadat de grondlaag goed gedroogd is, 24 tot 48 uur, kan, indien een meerkleuren schema van toepassing is, nu het afplakken van de verschillende delen beginnen. Hiervoor gebruik je bijvoorbeeld de afplaktape die Tamiya in de catalogus heeft. Indien niet van toepassing kan nu het aanbrengen van de eigenlijke kleur beginnen. Dezelfde regels voor verdunnen en aanbrengen zijn ook hier van toepassing. Ik geef er de voorkeur aan om de kleur in meerdere lagen aan te brengen. 1 lichte nevellaag en een ietwat dikkere laag na een 10-tal minuten. Alaargelang het bekomen resultaat, kan er na een half uur tot een uur een derde ietwat 'nattere' laag aangebracht worden. Opgelet, niet te dik want anders kan de verf gaan lopen.

Problemen:
- Oppervlak ziet er na het spuiten appelsien uit:
Wellicht was de verf niet voldoende verdund of heb je met te weinig druk gespoten -> Je bent nu bijna verplicht de aangetaste zones weer vlak te schuren (wet & dry) en opnieuw te beginnen. Echter, een paar dunne laagjes moeten volstaan bij het bijspuiten van deze oppervlaktes.

- Stofdeeltjes in mijn oppervlak:
Stof is de grootste vijand tijdens het spuiten: ook hier weer schuren en bijspuiten waar nodig.

- Verf uitlopers:
Verf te zeer verdund of te dikke laag gespoten: oplossing zie voorgaande.

- Verf trekt samen in 'visogen':
Het model is wellicht niet voldoende ontvet geweest. Als je geluk hebt volstaan bijshuren en herspuiten. Anders wordt het de remedie van het volgende punt.

- helemaal mislukt:
Indien alles tegenslaat - er zijn van die dagen - geen paniek. Kalmte red iedereen, dus ook de modelbouwer. Laat voldoende drogen. Je kan de carosserie afbijten met ovenreiniger (liefts in gel vorm) en als dat niet helpt, remolie. Dit laatste is een laatste redmiddel. Dit proces kan echter langduren en eens alle verf eraf, moet je er 100% zeker van zijn dat alle olie restanten weggewassen zijn, anders heb je bij het opnieuw spuiten, een gellijkaardig probleem.
Gebruikersavatar
Bart
Berichten: 1441
Lid geworden op: zo 12 okt 2003 20:04
Locatie: Zwolle
Contacteer:

Bericht door Bart »

Dit is een handleiding gemaakt door Huudo op een Belgisch forum genaamd 'De Paddock'. Dit zijn de eerste 4 delen die hij geschreven heeft. De rest volgt met de tijd.


http://forum.depaddock.net/forumdisplay.php?s=&forumid=9
Gebruikersavatar
Bart
Berichten: 1441
Lid geworden op: zo 12 okt 2003 20:04
Locatie: Zwolle
Contacteer:

Bericht door Bart »

Decals aanbrengen

- een schoteltje met warm water nemen
- Decals uitsnijden (zeg nooit of te nimmer stickers - les 1 in modelbouw )
- uitgesneden decals in het water leggen (deze blijft drijven normaal gezien, maar als ie zinkt is er geen probleem
- geduldig wachten (15 tot 20 seconden al naargelang)
- decal begint te lossen
- als decal volledig los is, het stukje papier waar de decal opzat, samen met de decal erop, voorzichtig uit het water nemen.
- beide naar het model brengen en de decal van het papier afschuiven op het model
- decal zit nu op het model, water toevoegen op de decal om deze te kunnen schuiven om juist te positioneren;
- ervoor zorgen dat de decal vochtig blijft tijdens het positioneren
- als decal goed zit, met keukenrol of een vochtabsorberend doekje het overtollige water afdeppen
- lucht belletjes met de vochtige kant van het doekje wegstrijken door bewegingen in 1 en dezelfde richting.
- laten drogen
- decal zit nu mooi op zijn plaats en komt niet meer los.

Voila dat is't.

opmerking: Er zullen plaasten zijn op het model, zoals op de deuren en op rondingen van de carosserie, dat je de decal niet helemaal perfect tot tegen de oppervlakte gedrukt krijgt. Hier bestaan enkele remedies voor:
- eens de decal op zijn plaats, met een vochtige hete doek de decal bedekken en lichtjes drukken. De hitte maakt de decal zachter en zorgt voor een beetje rek in de decal
- voor hetzelfde effekt maar dan met de haardroger. Is zeker riskanter - te kort bij of te warm en de plastiek begint te smelten ( enkel voor gevorderden)
- met decal solventen - ook voor gevorderden aangezien dit een extra investering vraagt.
- deze remedies enkel gebruiken indien je het zelf echt 100% nodig vindt.

NEEM JE TIJD OM DE DECALS TE ZETTEN! en verwacht ook wel dat het mis kan gaan (scheuren enz.)
Gebruikersavatar
Herman
Berichten: 269
Lid geworden op: vr 10 okt 2003 13:03
Locatie: Reeuwijk
Contacteer:

Bericht door Herman »

3 kleine dingen:

-acrylverf in de airbrush wordt door sommigen verdund met zomer-ruitensproeiervloeistof (water, alcohol en additieven welke schuimvorming tegengaan). Wellicht een optie.

-Spuitbussen kan je het beste voorverwarmen in handwarm water, om een gelijkmatiger spuitdruk te verkrijgen, en een verbeterde vloeiing van de lak.

-Als je lak afbijt met remolie, gebruik dan maximaal Dot3. Dot4 is voor veel plastics te aggressief, het plastic wordt bros, of zelfs weggegeten.

Verwerk ze desnoods, en delete deze post indien nodig.
Plaats reactie